Orhan Sarıbal’dan hayvancılık yol haritası değerlendirmesi ve soru önergesi
CHP Bursa Milletvekili ve PM Üyesi Orhan Sarıbal, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanan Hayvancılık Yol Haritası’nı değerlendirdi. Ayrıca, hayvancılığın durumu hakkında bir soru önergesi verdi.
AKP’nin Tarım Bakanları Yol Haritası Değil, Masal Anlatıyor
Orhan Sarıbal, AKP’nin 21 yıllık iktidarında görev yapan her Tarım Bakanı'nın bir yol haritası açıkladığını, ancak bu haritaların hiçbirinin uygulanmadığını belirtti. Örnek olarak Bekir Pakdemirli’nin açıklamalarına dikkat çekti:
- 23 Kasım 2018: "2021 yılı içinde Türkiye kesinlikle hayvancılıkta ithalata bağımlı olmaktan çıkacaktır."
- 12 Haziran 2019: "Hayvan ithalatının sonlandırılması konusunda son derece kararlıyız."
- 17 Temmuz 2019: "III. Tarım ve Orman Şurası’nda gelecek 5 yılı planlayarak, 25 yılı kuşatacak yeni bir yol haritası oluşturacağız."
Ancak Sarıbal, hayvancılığın ithalata bağımlı olmaktan kurtulamadığını ve 14 yılda canlı hayvan ve kırmızı et ithalatına 11 milyar dolar harcandığını vurguladı.
Yeni Yol Haritasının Başlıkları
Halen görevde olan Bakan İbrahim Yumaklı, 26 Şubat 2024 tarihinde 2024-2028 yıllarını kapsayan Hayvancılık Yol Haritası’nı açıkladı ve “Üç yıl içerisinde hayvancılıkta kendi kendimize yeteceğiz, ithalat bitecek” dedi. Açıklanan yol haritasının ana başlıkları şunlardır:
- Sözleşmeli üretim modelinin yaygınlaştırılması.
- Üretim miktarına göre destek verilmesi.
- Buzağıların yanı sıra aşısı ve kaydı yapılan kuzu ve oğlaklara destek sağlanması.
- Avrupa Birliği (IPARD) desteklerinin 42 ilden 81 ile yaygınlaştırılması.
- Aile işletmelerine, kadın ve genç çiftçilere ilave destek verilmesi.
- Sübvansiyonlu kredilerde kadınlara, gençlere ve planlı üretim bölgelerine ilave indirim uygulanması.
- Kredi üst limitlerinin artırılması.
- Hastalıktan ari işletmelere ilave destek verilmesi ve bu işletmelerin sayısının artırılması.
- Şap aşılarının ikiden üç doza çıkarılması, üçüncü aşının bedelinin bakanlık tarafından karşılanması.
- Buzağı kayıplarını azaltmak için 200 bin gebe sığırın aşılanması.
- Kuzu kayıplarını azaltmak için tüm küçükbaş hayvanlara koyun-keçi çiçek aşısı, yeni doğan yavrulara ise koyun-keçi vebası aşısı yapılması.
- Siyah alaca ve Simental ırklarında genetik testlerle damızlık değerlerinin belirlenmesi.
- TİGEM işletmelerinin damızlık merkezi haline getirilmesi ve Et ve Süt Kurumu'nun damızlık hayvanları aile işletmelerine uygun maliyetle dağıtması.
Sarıbal’ın Eleştirileri
Sarıbal, AKP’nin 21 yıllık iktidarında hayvancılığı ve karma yem üretimini ithalata bağımlı hale getirdiğini, canlı hayvan ve kırmızı et ithalatının Türkiye’ye maliyetinin 11 milyar dolara ulaştığını belirtti. İthalatın et fiyatlarını düşürmek yerine hayvancılığın gerilemesine neden olduğunu vurguladı. Yol haritasının bazı eksik ve eleştirilen yönleri şunlardır:
- Somut hedeflerin olmaması.
- Hayvancılık desteklerinin toplam tarımsal destekleme ödemeleri içerisindeki payının azalması.
- Aile işletmeleri ve genç üreticiler kavramlarının somut olarak tanımlanmaması.
- Anaç koyun keçi desteğinin kaldırılması ve buzağı ile oğlak desteklerinin geç bildirilmesi.
- Yem sorununa çözüm getirilmemesi ve yem ithalatına milyarlarca dolar harcanması.
- Mera alanlarının amacı dışında kullanılması ve tahrip edilmesi.
Sonuç olarak, Sarıbal, açıklanan yol haritasının Türkiye'yi hayvancılıkta ithalat bağımlılığından kurtaracağı iddiasının inandırıcı olmadığını ifade etti.
