Gündemde yine aynı soru: Afet Bakanlığı mı geliyor?

6 Şubat depremleri sonrası gündeme taşındı

6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler, Türkiye’nin en büyük felaketlerinden biri olarak tarihe geçti. 53 bin 537 vatandaşın hayatını kaybettiği depremlerin ardından, afet yönetimi ülkenin birinci gündem maddesi oldu. Bu süreçte Afet Bakanlığı’nın kurulması yeniden tartışılmaya başlandı.

TBMM Deprem Araştırma Komisyonu raporu

Depremin hemen ardından kurulan TBMM Deprem Araştırma Komisyonu, hazırladığı raporda şu tespitlere yer verdi:

• AFAD’ın Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’yle birlikte İçişleri Bakanlığı’na bağlandığı,

• Risk yönetimi konusunda daha güçlü bir yapıya ihtiyaç duyulduğu,

• “Afet, Acil Durum ve İklim Değişikliği Bakanlığı” adıyla yeni bir bakanlık kurulması gerektiği.

Raporda ayrıca, kurulacak bakanlık bünyesinde bir koordinasyon birimi oluşturulması, bu birim aracılığıyla ülkenin üst yapı ve altyapısının afetlere hazırlık seviyesinin sürekli kontrol edilmesi önerildi. Rapor, Cumhurbaşkanlığı başta olmak üzere tüm ilgili kurumlara gönderildi.

Erdoğan: “Bir bakanlık olarak gündeme gelebilir”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mayıs 2023’te katıldığı bir televizyon programında şu ifadeleri kullandı:
“Muhalefet veya muhalif yapılar bu tür şeyler üzerinde bazı arayışlar içerisine girdiler. Bir Afet Bakanlığı’nın kurulması gibi bir tespit var. AFAD var ama bu bir bakanlık boyutunda değil. Bunu bir bakanlık boyutuna çıkarmak gibi bir konu söz konusu. Bunlar üzerinde düşünülecek konular. Bir AFAD olarak değil de bir bakanlık olarak gündeme gelebilir.”

Bakanlığın kurulması halinde yapılması beklenenler

Afet Bakanlığı’nın kurulması halinde:

• Depreme karşı dirençli kentlerin inşasının hız kazanması,

• Halkın deprem bilinci konusunda daha etkin şekilde eğitilmesi,

• Yerel yönetimlerle koordineli bir afet yönetim sisteminin geliştirilmesi öngörülüyor.

Bakanlıklarda afet hazırlıkları

Bakanlıklar da afetlere karşı farklı adımlar attı:

• Sağlık Bakanlığı, Şubat ayında 81 il valiliğine ve il sağlık müdürlüklerine “Halk Sağlığı Acil Müdahale Ekipleri” kurulmasına ilişkin yazı gönderdi. Yazıda, Türkiye’nin deprem, sel, heyelan, çığ, salgın hastalıklar gibi risklerle karşı karşıya olduğu belirtilerek, sağlık alanında öğrenilmiş derslerin tespit edilmesi ve afetlere hazırlık kapasitesinin artırılması gerektiği vurgulandı.

• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ise AFAD ekipleriyle koordineli çalışacak ve öğretmenlerden oluşacak “Arama ve Kurtarma Birimi (AKUB)” ekipleri kurdu. 81 ile gönderilen genelgeyle afet bilincinin artırılması için eğitim çalışmalarına hız verilmesi istendi.

• 

Deprem verileri

Türkiye, deprem açısından dünyanın en riskli bölgelerinden biri. AFAD verilerine göre:

• 2025 yılında şu ana kadar 32 binden fazla deprem meydana geldi.

• Bunların 104’ü 4 ve üzeri, 6’sı 5 ve üzeri, 2’si ise 6 ve üzeri büyüklüğündeydi.

• En fazla depremin görüldüğü iller: Balıkesir, Muğla, Malatya ve Kütahya oldu.

Son 25 yılın en fazla depreminin yaşandığı yıl ise 2023 oldu.

• 2000’de 745,

• 2010’da 16 bin 451,

• 2020’de 32 bin 767,

• 2023’te 74 bin 234,

• 2024’te ise 31 bin 890 deprem kaydedildi.

1900’den bu yana büyüklüğü 4 ve üzeri 7 bin 554 deprem yaşandı. Bunların 111’i 6 ve üzerindeydi.

“6,8 milyon riskli konut var”

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ise yaptığı açıklamada, Türkiye genelinde 6,8 milyon riskli konut bulunduğunu, bunların 1,5 milyonunun acilen dönüştürülmesi gerektiğini belirtti. İstanbul özelinde ise 1,3 milyon riskli konuttan 230 bininin acil dönüşüme ihtiyaç duyduğunu ifade etti.