Okullarda hızla popülerleşen oyuncak kelebek bıçak, ilk bakışta çok masum bir oyuncağa ya da kalemtıraşa benziyor. Kesici bir özelliği bulunmuyor ancak elde bıçak gibi çevirmek için kullanılıyor. Çocuklar böylelikle kelebek bıçak çevirmeyi öğreniyor. Adeta magandalık provası yaptıran oyuncakla çocuklar, birbirlerini bıçaklama oyunu oynuyor, en güzel bıçak çevirme yarışları yapıyor, yol kesip para istiyor. Oyuncağı sivrileştirmeye, hızlıca kullanıp arkadaşına zarar vermeye çalışanlar da var. Anaokuluna giden çocukların bile aldığı oyuncak, okul çevrelerindeki birçok kırtasiyede 15-50 TL arasında satılıyor. İnternette ise fiyatları 100 TL’ye kadar çıkıyor.
Suça teşvik ediyor
Bazı veliler çocuklarının ellerinde gördüğü oyuncağın ne işe yaradığını dahi anlamıyor. Ancak tehlikeyi fark edip oyuncağı yasaklamaya başlayan okullar ve öğretmenler de var. Sosyal medyada ve veli gruplarında birbirlerini uyaran velilerin görüşleri şöyle:
*Oyuncak adı altında üretilmiş suça teşvik çalışması. Bu tamamen bilinç altına suçu yerleştirmek.
* İlkokullarda servis hostesiyim servisimdeki bütün öğrencilerde mevcut ve beni tehdit ediyorlar; ‘abla bana para ver, şu koltuğa oturt’ gibi.
* Okul kantinlerinde de var, neden denetlenmiyor?
* Okulumuzun kapısında her gün seyyar satıcı gelip bunları satıyor.
Normalleştiriyor
Bu tarz oyuncaklar nedeniyle çocukların kaba, saldırgan ve şiddet eğilimli davranışlar sergileyebileceğine dikkat çeken uzmanlar ise şunları söyledi:
Uzman Psikolog Kerem Gümüş: Şiddet içerikli oyunlar, çocukları duygusal ve davranışsal olarak bazı problemlere sürükler. Yapılan birçok araştırma, uzun süreli şiddet içeren oyunlar oynayan çocukların oyunun ardından kaba, saldırgan ve şiddet eğilimli davranışlar sergileme olasılığının arttığını gösteriyor. Çünkü çocuklar, oyunlarda gördüklerini gerçek hayatta taklit etme eğilimindedir. Şiddet içerikli ya da şiddeti anımsatan bu gibi aletlerle oynanan oyunlar ‘ayna nöronların’ etkisiyle çocukta sorunlu davranışların gelişmesine yol açar, agresif davranışları arttırır. Bu tür içerik, şiddeti normalleştirir ve sevgi, empati, şefkat, merhamet ve vicdan gibi insani duyguları azaltır. Beyne işlenen normal algısı, ileriki yaşlarında karşılaştığı problemleri şiddet ile çözebileceğini zanneden bir zihin yapısı ortaya çıkarır.
‘Ucunu sivrileştirdim’
Sosyal medyada da çocuklar, bıçak en doğru nasıl çevrilir başlıklarıyla videolar çekip birbirlerini puanlıyorlar. Videolar yüz binlerce görüntülenme alırken çocukların yaptıkları bazı yorumlar ise şöyle:
*Okul bunlarla dolu. 25 TL’ye alıyorlar, 50 TL’ye satıyorlar.
*Ben ucunu sivrileştirip gerçek bıçak yapıyorum.
*Plastik şişeleri rahat kesiyor, hızlı saplarsan kızartır.
‘Yasaklanması gerek’
Uzman Psikolog Ayşe Selin Kalan: Şiddet içerikli oyuncaklar özellikle küçük çocuklarda agresyonu açığa çıkarabilir ve korku duygusu yaratabilir. Küçük çocuklar henüz soyut düşünebilme becerisine sahip olmadığından gerçek ile oyuncağı ayırt edemeyip bu tarz oyuncakları gerçek olarak algılayabilirler. Bu tarz oyuncaklar çocukların şiddeti modelleyen oyunlar geliştirmesine ve normalleştirmesine sebep olabilir. Çocuklar güç ve kontrol duygusunu gündelik hayatlarında deneyimlemek istediklerinden bu ve benzeri oyuncakları daha çok kullanmak isteyebilirler. Özellikle toplumsal şiddet olayları son derece artmışken bu tarz oyuncakların yasaklanması gerektiğini düşünüyorum.